Er zijn sprookjes over mensen met een eeuwig leven, en dat bleek de waarde van hun leven juist weg te nemen. Het is net zoals met een weekend, een vakantie, vrije dagen: daar geniet je ook meer van wanneer er gevulde dagen tegenover staan.
Donker en licht
Juist in het donker waardeer je het licht. Maar wat is donker en wat is licht? Donker kan de pijn en het ongemak zijn, of de angst voor het onbekende. Licht kan zijn: niet meer ziek zijn, niet meer hoeven lijden. Of met elkaar praten over deze angst en het vormgeven van afscheid. Wanneer we de eindigheid van het leven echt beseffen, kunnen we de waarde ten diepste voelen. En hopelijk op een moment dat er nog iets van tijd en energie is om te genieten.
Waarde van het leven
Een periode van ziekte tot aan het overlijden kan heel mooie momenten geven. Familie en vrienden maken heel bewust tijd voor je. Zij spreken uit wat je voor hen betekent. Gevoelens komen snel aan de oppervlakte en samen besef je nog meer wat de waarde is van contact. Dat wat écht belangrijk is, krijgt meer aandacht. Los van geld en bezit, zie je de rijkdom van je leven. De gouden draad van dat wat voor jou steeds waardevol blijft.
Wat is de waarde van jouw eigen leven? De gouden draad? Passie? Waar je je bed voor uitkomt? Kun je opschrijven welke personen belangrijk zijn? Welke levenslessen zijn belangrijk voor je? Noteer je lievelingskleur, je lievelingsbloemen, mooie herinneringen en anekdotes en download je Spotify-lijst. Dit kun je op elk moment doen, elke paar jaar. Ongemerkt heb je hiermee al een aantal dingen genoteerd die ook voor je uitvaart ertoe doen.
Maak een plan
Stel: je probeert je voor te stellen dat je leven eindig is – zonder ziek te zijn. Dat kan toch ook? Waarom zou je het niet proberen? Je kunt een specifieke periode uitkiezen; een symbolisch aantal dagen, een bijzondere leeftijdsgrens, een moment dat past bij jou. Eigenlijk zorg je voor jezelf, en zorg je ervoor dat je daarna op elk moment zou kunnen overlijden – zonder dat je weet wanneer dat is. Het gebeurt toch wel; dan kun je er maar beter klaar voor zijn.
- Wat wil je altijd nog doen?
- Wie zijn er belangrijk voor je, en besteed je tijd aan hen?
- Zijn er dingen die besproken moeten worden in relaties?
- Kun je open naar jezelf kijken? Wat was er fijn, en waarmee heb je moeite gehad?
- Welke rollen (kind, ouder, partner, collega, vriend) heb je in je leven en hoe gaan die je af?
- Wat is jouw missie in het leven, en heb je die geprobeerd te volgen?
- Welke ontwikkeling heb je doorgemaakt, qua opleiding, hobby’s, spiritueel en zingeving?
- Hoe wil je jezelf nog ontwikkelen?
- Wat wil je achterlaten?
- Noteer verhalen, tips, levenslessen (die je al kreeg van je moeder of je oma, of die je zelf hebt ontdekt).
- Zijn er zaken die je voor je uitzet nodig hebt (net als bij een geboorte, heb je ook voor overlijden een uitzet)?
- Bespreek je plan met je dierbare.
Jij bepaalt
Misschien maak je wel een eigen speech voor jouw achterblijvers. En wil je die laten voorlezen op je uitvaart of op video laten zien? Of geef je ze in bewaring bij iemand, zodat het daarna gelezen/bekeken kan worden? Er zijn meerdere hulpmiddelen om je op weg te helpen. Een gesprek met een lifecoach, een gesprek met een uitvaartbegeleider, een boek met vragen invullen, aan de hand waarvan je op meer dingen komt, samen met een schrijver jouw levensverhaal vastleggen. Het mooie is dat jij bepaalt. Jouw gevoel mag leidend zijn. Ik ben benieuwd welke mooie acties in jouw plan worden opgenomen. Over je leven, over je afscheid.
Dit artikel verscheen eerder in het magazine 'Jouw gevoel'