Levensafronding is voor iedereen anders - wat heb je te doen? – welk tijd is er nog - leef je daardoor nog bewust(er) - keuzes maken die bij jullie passen (zolang het kan). Voor de een is het van belang alles tot in de puntjes en op de minuut voor te bereiden – een ander laat alles vrij aan de nabestaanden. Alles is goed – zolang je met elkaar afstemt. En soms lukt dat niet.
Ook NU een meerwaarde
Wat heb je te doen om je leven af te ronden? Dat kan het voorbereiden van jouw uitvaart zijn, maar ook het afronden van relaties, het uitspreken van gevoel of het op orde maken van je administratie. Heel divers en voor iedereen anders. In dit tijdschrift proberen we verschillende zaken aan te stippen en kun je de voor jou relevante zaken eruit pakken. Verder denken, samen praten, uitzoeken.
Het maakt misschien ook – je band NU wel intenser. Omdat je praat over dingen die eerder niet aan bod kwamen. Omdat je jezelf én de ander beter, dieper, leert kennen. Omdat je herinneringen samen bespreekt, muziek beluistert, foto’s bekijkt. Of misschien wel de dingen eet waar je samen van geniet. Maak de keuzes die je nu kúnt maken – dan is het maar geregeld. Wijzigen kan altijd nog. Wanneer je niets beschrijft of bespreekt, dan is er later niet zoveel bekend over jouw wensen. En daarbij; je weet (meestal) niet wanneer het je tijd is. En ook als je ziek bent: het verloop van je ziekte kan ook anders gaan dan je dacht.
Waar kun je aan denken?
Het is onmogelijk en onnodig om alle opties te laten zien. Heb je een idee? VRAAG ernaar. Ook al zegt een ander dat iets gek is of lastig. Als het voor jou betekenis heeft, is het belangrijk.
- Ja, je kunt kiezen tussen thuis opbaren of elders.
- Ja, je mag een overledene – mits afgedekt met een kist, mand of wade – vervoeren in je eigen auto.
- Ja, er is veel meer keuze dan één kleur rouwauto.
- Ja, je mag ook een dienst houden op een andere locatie dan in een kerk, crematorium of begraafplaats. Je favoriete restaurant, strandtent, theater, je eigen tuin of huis. Er zijn heel veel manieren om locaties passend te maken en details toe te voegen die het afscheid zo persoonlijk maken.
- Ja, je mag een eigen rouwkaart ontwerpen, je eigen kist laten maken, zelf aangifte doen van het overlijden van je kind, partner, ouders.
- Ja, ook voor bloemen zijn er keuzes te maken; je kunt de gasten vragen allemaal bloemen in één kleur mee te nemen, of 1 bloem per persoon. Hield je dierbare niet van bloemen? Zet datgene om de kist wat de persoon typeert: uiting van hobby’s, verzameling of iets anders. Voel je vrij om buiten de kaders te denken.
- Een condoleanceboek op locatie mag, of je nu wel of geen dankkaartjes gaat versturen. Ook kun je losse briefjes meesturen met de rouwkaart en de gasten vragen daar iets op te schrijven. Of vraag een online register aan, zodat iedereen zijn/haar verhalen kwijt kan. Of zet een boom neer van hout of metaal en vraag iedereen iets in de boom te hangen. Of laat op een groot schilderdoek lieve en troostende boodschappen te schrijven. Wat past bij jullie?
- Nee, je hoeft het niet te doen ‘zoals het hoort’ als dat niet bij jullie past.
- Nee, je hoeft er geen enorm duur event van te maken, als je dat niet wilt of kunt.
- Nee, je hoeft niet een standaard volgorde aan te houden. Jullie bepalen hoe de afscheidsperiode eruit ziet.
- Nee, je hoeft niet iedereen overal voor uit te nodigen. Je kunt ook een ‘publiek’ gedeelte (condoleance, afscheidsdienst) organiseren en een meer ‘privé’ gedeelte (intiem thuis bijelkaar, laatste afscheid op kleine locatie).
- Nee, je hoeft as niet meteen op te halen zodra je een brief krijgt van het crematorium. Neem je tijd. Neem ook tijd voor de keuze: wel of niet verstrooien. Het heeft geen haast. Een grafmonument is iets dat ook tijd vraagt. Laat je goed informeren naar de mogelijkheden en de kosten.
Zintuigen
Komen alle zintuigen aan bod in de afscheidsperiode? Stel jezelf eens deze vraag. Hieronder enkele voorbeelden en mijmer er eens over door …
- Zien: wat wil je zien op een scherm bij het afscheid; één speicaal portret of een levensgeschiedenis in foto en film? Wil je anderen een kans geven mee te kijken via een livestream? Wil je ook na afloop nog terug kunnen kijken; nodig dan een fotograaf of videograaf uit.
- Horen: welke muziek wil je horen bij het afscheid, maar ook tijdens het ziekbed, of gedurende de dagen dat iemand nog thuis of in het uitvaartcentrum bij je is?
- Ruiken: welke geuren horen bij jullie leven en wil je deze terug laten komen?
- Eten: kan een zieke nog een laatste lekkernij eten? Vraag hem of haar wat je mag regelen. En wat eet je na afloop van het afscheid? Er is veel mogelijk.
- Voelen: Wie of wat wil je om je heen? Wie nodig je uit als steun? Of welk kledingstuk van je dierbare bewaar je omdat het zo fijn aanvoelt?
Dit artikel verscheen eerder in het libelle inspiratiemagazine 2o20.