Op diverse momenten verzamel je spullen voor een aanstaande gebeurtenis in je leven: een uitzet voor je eigen huishouden wanneer je op jezelf gaat wonen of de kinderkamer en alle benodigde spullen voor de geboorte van je baby. Het lijkt mij helemaal niet gek om ook te verzamelen voor je uitvaart. Kun je bijvoorbeeld gedurende je leven ideeën en spullen bewaren die jou typeren? Spullen die je nabestaanden kunnen gebruiken in de uitvaartweek? Dit zal bijdragen aan een heel persoonlijk afscheid.
De functie van dat verzamelen van je uitzet zit ook in het erkennen van je eigen sterfelijkheid. Het geeft je tijd en ruimte om over zaken na te denken. Je kunt van alles noteren, én aanpassingen doen daar waar je mening verandert in de loop van je leven.
Elke handreiking aan je nabestaanden is heel waardevol. Het geeft hen rust om te weten wat voor jou echt van belang is. En het kan troost geven om juist dat zo mooi mogelijk uit te voeren. Hoe gewoon en duidelijk het nu lijkt van welke muziek je houdt: als je het opschrijft, is het later heel fijn dat jij dit zelf hebt gedaan. Enige ruimte laten aan je nabestaanden is van belang; het afscheid gaat over jou – maar is ter steun aan hen. Waar halen zij troost uit? Hoeveel ruimte je aan anderen geeft, dat is aan jou. En zal ook bij je passen. Een ‘controlfreak’ zal de nabestaanden niet verbazen als alles precies beschreven is. En van een ‘nonchalant type’ zal gewaardeerd worden als ergens twee bierviltjes naar boven komen waar liedjes op staan en een afscheidswoordje.
Je doet het voor jezelf en voor je nabestaanden.
Doe het op jouw manier.'
Maar wat zit er dan in zo’n ‘uitzet’?
Bij op jezelf wonen kun je denken aan een complete uitrusting voor een huishouden. Spullen voor je eigen huis – theedoeken, handdoeken, beddengoed, servies, meubels. Ook geld om een huis te kunnen kopen valt hieronder. Online vond ik ‘checklist voor de uitzet’ – wat heb je nodig om op kamers te gaan?
Voor de geboorte van een baby spaar je spullen om de baby een goede start te geven en te kunnen verzorgen: kleertjes, luiers, een babykamer met meubels, een wandelwagen, Maxi-Cosi, kinderstoel, box. Ook denk je na over een naam, inschrijving bij een kinderdagverblijf, geboortekaartje en misschien babyshower.
Denk bij je uitzet voor jouw uitvaart bijvoorbeeld aan: welke muziek wil je dat er gedraaid wordt? Wie wil je uitnodigen? Welke foto mag er op je rouwkaart staan? Wat kosten jouw wensen en kun je alvast sparen of heb je een verzekering? Wat heb je nodig? Wat wil je zelf bedenken, bepalen, kopen, vragen? En wat wil je vrijlaten voor je omgeving? Welke keuzes mogen zij maken? Elke keuze is goed. Dat is alvast fijn: je doet het altijd goed.
Lastig om te beginnen? Ook hier geldt: wat past bij jou…
Een gesprek met een uitvaartbegeleider of alles zelf opschrijven? Of liever met je partner hierover praten? Een rondleiding inplannen bij een crematorium of begraafplaats? Of toch bij een hospice kijken en naar de notaris?
Het idee dat je afscheid moet nemen van de mensen die je liefhebt, dat is zwaar. Het niet weten hoe en wanneer dit gebeurt, kan onverteerbaar zijn. Het onder ogen zien dát het gaat gebeuren kan ook rust geven. Jouw voorbereiding kan de mensen die achterblijven veel troost geven. En wie weet wat het nu oplevert aan fijn contact en mooie momenten samen.
Vragen die je jezelf kunt stellen:
• Waar wil je verblijven na je overlijden: thuis of in een uitvaartcentrum?
• Wat wil je aan, qua kleding?
• Wil je in een kist of in een mand? Of koop je een uitvaartwade en bewaar je deze in de linnenkast?
• Welke foto mag er op je rouwkaart en is er een spreuk, gedicht of levensmotto?
• Naar wie mogen de kaarten gestuurd worden? Is er een adressenlijst?
• Waar wil je overlijden, als daar een besluit in te nemen is? Thuis, in een hospice of in een ziekenhuis? Bespreek dit tijdig.
• Sta je open voor euthanasie, mocht het uitzichtloos en ondraaglijk worden? En onder welke voorwaarden? Bespreek dit met de huisarts.
• Wil je donor zijn of niet? Zo ja: voor welke onderdelen?
• Wie wil je inzicht geven in je administratie, zodat er zaken afgehandeld kunnen worden?
• Wil je begraven worden of gecremeerd, en op welke locatie? Ga er eens kijken.
• Welke muziek, welke kleuren, welke foto’s wil je?
• Zijn er speciale wensen voor vervoer?
• Wat mag er na afloop of voorafgaand aan het afscheid gegeten of gedronken worden?
En waar bewaar je deze gegevens, deze spullen, kortom: deze uitzet? Met wie doe je het samen? Wie mag er meebeslissen en aan wie vertel je het?
Dit artikel verscheen eerder in het liefde voor het leven magazine.